ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN EGZERSİZ DAVRANIŞI DEĞİŞİM BASAMAKLARINA GÖRE YAŞAM KALİTESİ DÜZEYLERİNİN ARAŞTIRILMASI (AYDIN İLİ ÖRNEĞİ)
Özet
Bu araştırmada üniversite öğrencilerinin egzersiz davranışı değişim basamaklarına göre yaşam kalitesi düzeylerinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Aydın Adnan Menderes Üniversitesinde öğrenim gören öğrenciler oluşturmuştur. Araştırmada ilk bölümü kişisel bilgi formu, ikinci bölümü Yaşam Kalitesi Ölçeği ve üçüncü bölümü Egzersiz Davranışı Değişim Basamakları Anketi oluşturmuştur. Araştırmada kullanılan Yaşam Kalitesi Ölçeği Ware vd., (1996) tarafından geliştirilmiş Türkçe uyarlaması Soylu ve Kütük, (2022) tarafından yapılmıştır, Egzersiz Davranışı Değişim Basamakları Anketi ise Marcus ve Lewis, (2003) tarafından geliştirilmiş Türkçe uyarlaması Cengiz vd., (2010) tarafından yapılmıştır. Veriler SPSS 25.0 paket programıyla analiz edilmiştir. Araştırmada verilerin normallik sınanması basıklık çarpıklık katsayılarına göre değerlendirilmiş olup bu değerlerin ±2 arasında olduğu görülmüş ve verilerin normal dağılıma sahip olduğu tespit edilmiştir (George & Mallery, 2016). Verilerin analizinde frekans ve yüzde hesaplamaları ve güvenirlik katsayısı hesaplamalarında Cronbach alpha hesaplamaları, Tek Yönlü Anova Analizi, Bağımsız Örneklem T Testi ve pearson korelasyon testi yapılmıştır. Araştırma sonucunda katılımcıların Egzersiz Davranışı Değişim Basamakları İle Yaşam Kalitelerinin cinsiyet değişkeni arasında anlamlı farklılık olduğu, egzersiz davranışı değişim basamakları ile yaş değişkeni arasında anlamlı farklılık olduğu, Egzersiz Davranışı Değişim Basamakları İle Yaşam Kalitelerinin vücut ağırlığı değişkeninde anlamlı farklılık olduğu, egzersiz davranışı değişim basamakları ile yaşanılan yer değişkeni arasında anlamlı farklılık olduğu, Egzersiz Davranışı Değişim Basamakları İle Yaşam Kalitelerinin egzersiz yapma sıklığı değişkeni arasında anlamlı farklılık olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda üniversite öğrencilerinin yaşam kalitesinin fiziksel bileşen alt boyutu ile egzersiz davranışı değişim basamakları arasında çok düşük düzeyde anlamlı ve negatif ilişki olduğu tespit edilmiştir.
Referanslar
Abay, H. ve Kaplan, S. (2015). Menopozal dönem yaşam kalitesini nasıl etkiliyor? Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(1): 1-24.
Akcilek, E. (2017). Üniversite öğrencilerinde sağlık okuryazarlığı ve yaşam kalitesinin incelenmesi (Master's thesis, İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
Altınışık, Ü., & Yetim, A.A. (2024). Takım Sporcularının Örgütsel Politika Algılarının İncelenmesi, Anatolia Sport Research, 5(2):1-9
Arslanoğlu, C., Acar, K., Mor, A., Baynaz, K., Karakaş, F., İpekoğlu, G., & Arslanoğlu, E. (2021). Üniversite öğrencilerinin egzersiz yapma durumuna göre yaşam kalitelerinin incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1), 187-198.
Baştuğ, G., Akandere, M., & Yıldız, H. (2011). Sedanter genç bayanlarda aerobik egzersizin vücut kompozisyonu ve kendini bedeni tanımlama değerlerine etkisi. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 2(2), 22-27.
Biddle, S., & Mutrie, N. (2007). Psychology of physical activity: Determinants, well-being and interventions. Routledge.
Buckworth, J., & Nigg, C. (2004). Physical activity, exercise, and sedentary behavior in college students. Journal of American college health, 53(1), 28-34.
Canikli, N., Akyol, G., & Kartal, A. (2023). Anksiyete düzeyi ve öfke-öfke ifade tarzı: Profesyonel futbolcular üzerine bir araştırma. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 14(3), 401–418.
Cengiz, C., Asci, H., & Ince, M.L. (2010). Egzersiz davranisi degisim basamaklari anketi: gecerlik ve guvenirlik calismasi. Turkiye Klinikleri J Sports Sci, 2(1), 32-7.
Çetin, S. (2018). Kadınların egzersiz davranışı değişim basamaklarına göre yaşam kalitesi ve stres düzeylerinin araştırılması.
Dereceli, Ç., Dereceli, E., & Dokuzoğlu, G. (2024). The Effect of Assocıate Degree Students' Cognıtıve Behavıoral Physıcal Actıvıty Levels on the Enjoyment of Physıcal Actıvıtıes. Research in Sport Education and Sciences, 26(2), 39-50
Doğanay, A. & Sarı, M. (2006). Öğrencilerin üniversitedeki yaşam kalitesine ilişkin algılarının demokratik yaşam kültürü çerçevesinde değerlendirilmesi (Çukurova Üniversitesi Örneği). Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(16), 107-128.
Elmas, L., Yüceant, M., Ünlü, H., Bahadır, Z. (2021). Üniversite Öğrencilerinin Fiziksel Aktivite Düzeyleri ile Psikolojik İyi Oluş Durumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Sportive, 4(1), 1-17.
Ermiş, S.A., & Dereceli, E. (2023). Sporda imgeleme ve güdülenme. Spor Bilimleri Alanında Güncel Yaklaşımlar-II, 65.
Esenkaya, A., Karaca, R., & Karakullukçu, Ö. F. (2023). Sporcu Lise Öğrencilerinde Temel Psikolojik İhtiyaçlar. Spor, Eğitim Ve Psikososyal İncelemeler, 53.
George, D., & Mallery, P. (2016). IBM SPSS statistics 23 step by step: A simple guide and reference. (14 th ed.) New York: Routledge
Grasdalsmoen, M., Eriksen, H.R., Lønning, K.J. et al. Physical exercise, mental health problems, and suicide attempts in university students. BMC Psychiatry 20, 175 (2020). https://doi.org/10.1186/s12888-020-02583-3
Güler, H. ve Tunçbilek, M. (2021). Egzersiz Oyunları. M. Dalkılıç. (Eds). INSAC Academic Studies on Social and Education Sciences. Ankara: Gece Kitaplığı
Hawkins, R.D., Hume, P.A., & Hach, W. (2009). The relationship between physical activity, stress, and quality of life in college students. Journal of American College Health, 58(2), 131-138.
Herbert C, Meixner F, Wiebking C and Gilg V (2020) Regular Physical Activity, Short-Term Exercise, Mental Health, and Well-Being Among University Students: The Results of an Online and a Laboratory Study. Front. Psychol. 11:509. doi: 10.3389/fpsyg.2020.00509
Inchley, J., Kirby, J., & Currie, C. (2008). Physical Activity in Scottish Schoolchildren (PASS) Project: Physical activity among adolescents in Scotland. Final Report of the PASS Study. University of Edinburgh.
İskender, K.B., & Yıldırım, İ. (2022). Veteran Sporcuların Yaşam Kalitesi, Egzersiz Bağımlılığı ve Yeme Davranışlarının İncelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 7(4), 455-470.
Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri (28. basım). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Mahon, N.E., Yarcheski, A. and Yarcheski T. J. (2005). Happiness as related to gender and health in early adolescents. Clinical Nursing Research, 14(2), 175–190.
Marcus, B.H., & Lewis, B.A. (2003). Physical activity and the stages of motivational readiness for change model. President’s Council on Physical Fitness and Sports Research Digest, 4(1), 1-8.
Miçooğulları, B.O., Cengiz, C., Aşçı, F. H., Kirazcı, S. (2010). Genç Yetişkin Bireylerin Egzersiz Öz Yeterlik ve Egzersize Bakış Açılarının Cinsiyet ve Egzersiz Davranışı Değişim Basamaklarına Göre İncelenmesi. Spor Bilimleri Dergisi, 21(2), 49-59.
Penedo, F. J., & Dahn, J. R. (2005). Exercise and well-being: a review of mental and physical health benefits associated with physical activity. Current opinion in psychiatry, 18(2), 189-193.
Salici, O. (2010). Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu öğrencilerinin üniversitedeki yaşam kalitesine ilişkin algılarının demokratik yaşam kültürü çerçevesinde değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı.
Sallis, J. F., Kraft, K., & Linton, L. S. (2002). How the environment shapes physical activity: A transdisciplinary research agenda 1. American Journal of Preventive Medicine, 22(3), 208.
Schalock, R.L. (2002). Handbook on quality of life for human service practitioners. American Association on Mental Retardation.
Soylu, C., ve Kütük, B. (2022). SF-12 Yaşam Kalitesi Ölçeği’nin Türkçe Formunun Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 33(2), 108-117.
Ware Jr, JE., Kosinski, M., Keller SD., (1996) A 12-item Short-Form Health Survey. Construction of scales and preliminary tests of reliability and validity. Med Care 34:220–33.
Wiese‐Bjornstal, D. M. (2010). Psychology and socioculture affect injury risk, response, and recovery in high‐intensity athletes: a consensus statement. Scandinavian journal of medicine & science in sports, 20, 103-111.
World Health Organization. (2010). Global recommendations on physical activity for health. World Health Organization.
Yılmaz, A. (2019). Üniversite Öğrencilerinde Fiziksel Aktivite, Sedanter Süre ve Yaşam Kalitesi İlişkisinin Değerlendirilmesi. OPUS International Journal of Society Researches, 10(17), 1433-1453.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Ebru Dereceli, Özgün Yılmaz, Hasan Kurt, Resul Korkmaz, Aysun Karabulut
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
